ΩΔΗ ΣΤΗΝ ΦΑΛΑΚΡΑ

ΩΔΗ ΣΤΗΝ ΦΑΛΑΚΡΑ

Γράφει ο Γιώργος Ρουσόπουλος

Με απόφαση της Γενικής Συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών από το 1966, η 21η Μαρτίου έχει οριστεί ως η παγκόσμια ημέρα κατά του ρατσισμού. Ως γνωστόν, ρατσισμός είναι η αντίληψη ότι οι άνθρωποι δεν είναι όλοι ίσοι μεταξύ τους, αλλά διαχωρίζονται σε ανώτερους και κατώτερους. Συνήθως η ρατσιστική συμπεριφορά έχει ως αντικείμενο το χρώμα του δέρματος, την εθνικότητα, τη θρησκεία, το φύλο ή τον σεξουαλικό προσανατολισμό ενός ‘’άλλου’’. Όμως είναι μόνο τα παραπάνω ρατσισμός ή μήπως είναι και κάτι περισσότερο; 

Γιατί αν είναι κάτι περισσότερο – όπως σκοπεύω να εξηγήσω - τότε ΟΛΟΙ μας είμαστε ρατσιστές, μας αρέσει δεν μας αρέσει. Διότι είναι εύκολο και λυτρωτικό να κρίνουμε και να κατακρίνουμε κάποιον ή κάποιους που πιστεύουν ακόμη και σήμερα πως ο μαύρος είναι κατώτερος από τον λευκό. Πόσο εύκολο όμως είναι να παραδεχτούμε πως και οι ίδιοι δεν έχουμε ειρωνευτεί ή και ‘’σπάσει πλάκα’’ με το υποτιθέμενο ‘’κουσούρι’’ του διπλανού μας; Όποιος δεν έχει λοιδορήσει (έστω και μέσα του) τον υπέρβαρο που είχε το ‘’θράσος’’ να περάσει κοντά του στον δρόμο ή ακόμη χειρότερα να κάτσει δίπλα του σε κάποιο μέσο μαζικής μεταφοράς, ή δεν έχει κοιτάξει με μισό μάτι – λόγω της εκτυφλωτικής αντηλιάς μάλλον - τον ‘’φαλακροκόρακα’’ που συνάντησε… ας σηκώσει το χέρι του.
Δυστυχώς, πολλοί άνθρωποι όλων των ηλικιών έχουν αυτήν την αρρωστημένη απόλαυση του νου να πιστεύουν αυτάρεσκα πως ό,τι δεν ταιριάζει σε αυτό που εκείνοι βλέπουν στον καθρέφτη και εν τέλει στα αισθητικά τους κριτήρια είναι και κατώτερο. Κι έτσι, καταντούν να κοροϊδεύουν ή να περιφρονούν ό,τι δεν φτάνουν. Κι αυτό που δεν φτάνουν είναι η μεγάλη αλήθεια πως κάθε άνθρωπος, όσα κιλά, όσα μαλλιά, όσα χέρια ή πόδια κι αν έχει δεν παύει να είναι κατ’ αρχήν άξιος του σεβασμού των άλλων. Το αν μας ταιριάζει ο οποιοσδήποτε άλλος δεν έχει (και δεν θα ‘πρεπε να έχει) να κάνει με την εικόνα του αλλά με τη συμπεριφορά του - κι εδώ είναι που ο ρατσιστής λαθεύει, γιατί βλέπει αλλά δεν ‘’βλέπει’’ πού είναι και πού δεν είναι το κακό…
Κλείνοντας, λίγα λόγια περί αισθητικής. Σε αντίθεση με την σημερινή εποχή, στους Αναγεννησιακούς πίνακες το πρότυπο της γυναικείας ομορφιάς είναι το θηλυκό με τις πλούσιες καμπύλες. Αυτό φυσικά δεν σημαίνει πως θα έπρεπε βάσει νόμου να θεωρούνται όμορφες μόνο αυτού του σωματότυπου οι γυναίκες, αλλά ακριβώς το ότι στο γούστο δεν υπάρχει ‘’βάσει νόμου’’.

Τέλος, για να δείτε πως και το μόνο σταθερά κακόγουστο και αντιαισθητικό ανά τους αιώνες είναι η ανθρώπινη πονηριά και βλακεία, σας παραθέτω ευθύς αμέσως αυτό που σας υποσχέθηκα στον τίτλο του κειμένου – μια ωδή στην φαλάκρα. Το «Φαλάκρας Εγκώμιον» όπως είναι ο τίτλος του, συνετέθη από κάποιον Χούκμπαλντ, ο οποίος έγραφε ύμνους για τον Κάρολο τον Φαλακρό (Karl der Kahle, 13/6/823 – 6/10/877), βασιλιά της Δυτικής Φραγκίας (843–877) και αυτοκράτορα της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας (875–877, ως Κάρολος Β΄). Η σκοπιμότητα πίσω από αυτήν την ωδή διαχρονική: το συμφέρον. Η αιτία, πάντα σύγχρονη και πάντα θλιβερή: η εσωτερική γύμνια της ανθρώπινης κεφαλής…
«Η εκλεκτή συντροφιά ξυπνάει μέσα μου τον ραψωδό
που ποθεί να υμνήσει τους υπέρλαμπρους αποψιλωμένους τρούλους
να τραγουδήσει την έκπαγλο, λιπότριχο κεφαλή σας.
Ευαρεστηθείτε με το άσμα μου προς τιμήν της φαλακρότητος, ω Μούσες!
Ασφαλώς αξίζει η προσπάθεια να πολεμάς, να συνταράσσεις τους φουντωτούς, μαλλιαρούς αυχένες
να εξουδετερώνεις τους δασύτριχους, να συντρίβεις
τους αγκαθωτούς κυνοκέφαλους πιθήκους
που λοιδορούν την ποθητή τριχόρροια…
Καθώς η ατριχία προελαύνει απ’ τον αυχένα στης κεφαλής τον θόλο
θυμίζει τον κεκαρμένο κληρικό που κατακτά το στέμμα του ουρανού
την κόμη του θυσιάζοντας,
Και όπως χάνονται της κεφαλής οι τρίχες
εκριζώνονται από την καρδιά οι αμαρτίες
γιατί όπως η καρδιά αποζητά τον πλάστη της
έτσι και το σαρκίο ποθεί τον ουρανό»